Niet iedereen kan aanspraak maken op een vergoeding. Alleen de gewonde, ook wel de benadeelde genoemd, heeft recht op vergoeding van letselschade indien een ander aansprakelijk is.
Een uitzondering op die regel zijn de kosten die een ander voor de benadeelde betaalt, als de benadeelde die kosten zelf ook had kunnen vorderen. Dit wordt ook wel verplaatste schade genoemd.
Shockschade is ook een vorm van schade die aan een ander dan de benadeelde zelf kan worden toegekend. Ook de werkgever van een gewonde kan de kosten van doorbetaald loon verhalen. (Sociale) verzekeraars hebben ook recht op verhaal van hun uitkeringen.
Er moet sprake zijn van zogeheten “causaliteit”. Tussen de schadeveroorzakende gebeurtenis (meestal een ongeval) en de letselschade zal een oorzakelijk verband moeten zijn. Ofwel: het één moet door het ander komen, het moet er een gevolg van zijn. Als dat niet het geval is, dan komt de schade niet voor vergoeding in aanmerking.
Wanneer door een onrechtmatige daad een risico in het leven is geroepen of is verhoogd, en dit risico verwezenlijkt zich, is daarmee het causaal verband tussen de gedraging en de schade in beginsel gegeven, behoudens de mogelijkheid tot tegenbewijs voor de aansprakelijk gestelde persoon. Dit betekent dat het letsel waarvan beweerd wordt dat dit is opgelopen door het ongeval, duidelijk een gevolg van het ongeval moet zijn.
Is er sprake van een feitelijke bewijsbare relatie tussen de oorzaak en de uiteindelijke schade, dan is voldaan aan het primaire vereiste voor de civielrechtelijke aansprakelijkheid. Deze relatie staat bekend als het “conditio sine qua non - verband, wat betekent dat er zonder ongeval geen schade zou zijn geweest.
Als je eerder een ongeval hebt gehad en je ten gevolge van dit eerdere ongeval nu letselschade hebt opgelopen, dan kan de tegenpartij de preëxistente (ofwel: de eerdere) klachten zien als een verklaring voor de huidige klachten. Dit is mogelijk ook al vond dat eerdere ongeval jaren geleden plaats. De tegenpartij ontkent hiermee, dat je huidige klachten zijn te wijten aan het ongeval waarvoor zij aansprakelijk is gesteld. Echter, als je volledig was hersteld van het eerdere ongeval op het moment dat je het tweede (nieuwe) ongeval overkwam en je kunt dit ook aantonen door middel van medische stukken en/of verklaringen, dan zullen de eerdere gezondheidsklachten naar valt aan te nemen geen problemen opleveren bij het vaststellen van het causale verband. Ook als het nieuwe ongeval de reeds bestaande klachten heeft verergerd, zal dit naar verwachting geen problemen opleveren bij het aannemen van het causale verband.